10 min

Een focusgroep is een groepsinterview waar meerdere mensen tegelijk aan meedoen. Deelnemers gaan met elkaar in gesprek over de onderzoeksthema’s die jij als interviewer hebt bedacht. Het gesprek tussen de deelnemers levert vaak veel informatie op, en kan tot nieuwe inzichten leiden omdat er misschien thema’s worden besproken waar jij nog niet eerder aan had gedacht. Een focusgroep kan ook nuttig zijn als je je juist wilt concentreren op de interactie die ontstaat tussen deelnemers.

tip Let bij focusgroepen goed op de groepsdynamiek. Zegt iemand bijvoorbeeld heel veel, of juist niets? Denk na over hoe je deze informatie kan gebruiken in de verwerking van je onderzoek.

Soms is het nuttig om meerdere mensen tegelijk te bevragen over een thema. Focusgroepen zijn daar een goede manier voor. Enerzijds omdat je in minder tijd meerdere mensen kunt bevragen, anderzijds omdat mensen elkaar tijdens het gesprek op ideeën kunnen brengen waar ze zelf anders niet op zouden zijn gekomen. Een focusgroep is een goede werkvorm als je benieuwd bent naar verschillende meningen over een bepaald thema.

Stappenplan

1.

Bedenk het thema waar je meer over wilt weten. Dit kan je onderzoeksvraag zijn, maar de focusgroep kan ook over een deelvraag gaan.

2.

Nodig minimaal 3 en maximaal 8 deelnemers uit die iets kunnen vertellen over het thema.

3.

Regel de praktische kant: locatie geschikt voor een groep, naambordjes, iets te drinken, zorg ervoor dat je een geluidsopname kan maken, etc.

4.

Maak een interview leidraad met in ieder geval een introductie, een kern, en een afsluiting.

5.

Bereid de ‘kern’ voor waarbij je het gekozen thema opdeelt in kleinere sub-thema’s. Bij een focusgroep bespreek je meestal 4 tot 6 sub-thema’s.

6.

Orden je sub-thema’s op volgorde van verdieping. Begin dus met een ‘makkelijk’ thema om het gesprek op gang te brengen en zoek vervolgens langzaamaan de verdieping op.

7.

Bij ieder sub-thema bedenk je minimaal 3 open vragen die je kan stellen. Omdat je op zoek bent naar verschillende meningen is het belangrijk dat je vragen bedenkt waar de deelnemers met elkaar over van gedachten kunnen wisselen.

8.

Bereid jezelf voor op de rol van interviewer. Tijdens een focusgroep heb je een faciliterende rol: je stelt vragen, nodigt deelnemers uit mee te praten, vraagt door en bewaakt de tijd.

9.

Werk na het gesprek zo snel mogelijk je notities en de geluidsopname uit, zodat het gesprek nog vers in je geheugen zit.

Bronnen

Hier vind je de bronnen die we voor de beschrijving van deze werkvorm hebben gebruikt. Daarnaast vind je hier bronnen waarin je meer kunt lezen over de werkvorm, en/of voorbeelden van onderzoek waarin de werkvorm is toegepast.

Linhorst, D. M. (2002). A review of the use and potential of focus groups in social work research. Qualitative Social Work, 1(2), 208-228. https://doi.org/10.1177/1473325002001002620.

Letendre, J., & Williams, L. R. (2014). “I hear you”: Using focus groups to give voice to adolescent girls’ experiences with violence. Social work with Groups, 37(2), 114-128. https://doi.org/10.1080/01609513.2013.823832.

Orel, N. A. (2004). Gay, lesbian, and bisexual elders: Expressed needs and concerns across focus groups. Journal of Gerontological Social Work, 43(2-3), 57-77. https://doi.org/10.1300/J083v43n02_05.

Andere werkvormen

Terug naar overzicht

1# Photovoice

2# Woordassociaties

3# Wandelgesprekken

4# Vignetten

6# Storytelling

7# Stellingen

8# Tekenen

Terug naar overzicht